Cushing Hastalığı: Teşhisi ve Tedavisi

Cushing sendromu ve Cushing hastalığı, vücut çok fazla kortizol ürettiğinde ortaya çıkan şartlardır. Kortizol, vücutta stres tepkisine doğrudan bağlı bir hormondur. Sağlıklı bir bireyde, hipofiz bezi, kortizol üretimini ve salınmasını uyaran bir hormon olan adrenokortikotropik hormon (ACTH) salgılar. Bir birey stresli bir durumla karşılaştığında, vücut ek kortizol salgılar. Bazen vücut bu hormonun üretimini düzgün bir şekilde düzenleyemez ve bu da aşırı üretimine yol açabilir.

Cushing hastalığı ve Cushing sendromu aynı durumlar değildir, ancak sıklıkla birbirleriyle karışırlar. Cushing sendromu, vücut çok fazla kortizol ürettiğinde ortaya çıkar. Bu birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir, ancak genellikle hasta kortikosteroid ilacı kullandığında oluşur. Cushing hastalığı, hipofiz bezi üzerindeki bir tümörün, bezin kortizol üretiminden sorumlu olan çok fazla ACTH üretmesine neden olmasıyla ortaya çıkar. Sistemdeki çok fazla ACTH, böbreküstü bezlerinin kortizolü yüksek düzeyde üretmesini sağlar.

Cushing hastalığı hipofiz bezinin aşırı büyümesi ile de ortaya çıkabilir. Hiperplazi olarak bilinen aşırı büyüme, çok fazla ACTH salınmasına neden olur, bu da aşırı kortizol üretimine yol açar. Hem Cushing sendromu hem de Cushing hastalığı, karındaki kırmızı çizgiler, karın ağırlığı artışı ve yüzdee yuvarlaklık dahil olmak üzere aynı semptomlara neden olur.

Cushing Hastalığı Nedenleri

Cushing hastalığı, her yıl bir milyonda 10 ila 15 kişiyi etkileyen nispeten nadir bir hastalıktır. Kadınlarda daha sık görülür ve en sık 20-50 yaş arası kişilerde görülür. Adenom Cushing hastalığının en yaygın nedenidir. Adenom hemen hemen her zaman iyi huylu bir hipofiz tümördür.

Tümörleri teşhis etmek zor olabilir, çünkü oldukça küçüktürler, Cushing hastalığı olan birçok kişinin gecikmiş tanıları vardır. Teşhis sürecinde endokrinoloğa yardımcı olmak Cushing sendromu ve Cushing hastalığı semptomları olan hastalar için hızlı ve başarılı bir tanı şansını artırabilir.

Cushing sendromu çeşitli belirtilerle kendini gösterebilmektedir.

Cushing Hastalığı Belirtileri

Cushing hastalığı ya da sendromu ile ilgili belirtiler aşağıda sınıflandırılmıştır.

Görünümdeki değişiklikler:

• Ciltte geniş, mor çatlak izleri (göğüs, koltuk altı, karın, yanaklar)
• Yuvarlak yüz ve karın bölgesinde açıklanamayan kilo alımı
• Boyunda, köprücük kemiği üstünde ve üst sırtta artan yağ
• Kırmızı yanaklar

Ruh hali ve bilinçteki değişiklikler:

• Bellek kaybı ya da konsantre bir şekilde düşünememek
• Depresyon
• Ruh hali ve davranış bozuklukları

Diğer belirtiler:

• Yorgunluk
• Kas Güçsüzlüğü
• Adet döngüsü bozuklukları
• Osteoporoz
• Yüksek kan şekeri (diyabet)
• Yüksek tansiyon
• Bacak damarlarında kan pıhtıları
• Kalp krizi
• İnme

Cushing Hastalığı Teşhisi

Cushing hastalığının teşhisi zor olabilir çünkü semptomlar yavaş gelişir ve kortizol seviyeleri devirlerde yükselebilir. Sonuç olarak, test sırasında kortizol seviyeleri yükselemeyebilir.

Test, kan kortizol düzeylerinin çok yüksek olup olmadığını belirlemek için hormon kan testleri ile başlar. Bu, aşırı kan kortizolunun bir durumunun belirlenmesi için birden fazla test gerektirebilir. Hasta kortizol ilaçları almıyorsa, doktor herhangi bir tümörün yerini belirlemek için MRI planlayacaktır.

Yüksek kortizol düzeylerinin belirtileri ile mücadele ediyorsanız, Cushing hastalığını elemek için endokrinologunuzdan bir randevu alın.

Cushing Hastalığı Tedavisi

İlk basamak tedavisi, tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Deneyimli bir hipofiz cerrahı ile başarılı tedavi oranları, küçük tümörlü kişilerde yaklaşık %90’dır.

Tedavi edilmeyen kişiler genellikle tekrar ameliyat olurlar. Cerrahiden sonuç alınamaması durumunda, radyasyon tedavisi kalan tümör kitlesini tedavi edebilir. Radyasyonun bir etkisi olması beklenirken adrenal bezleri (ketokonazol, metiropon veya mitotan gibi) bloke etmek için birçok ilaç kullanılır.

Bazı durumlarda, dopamin agonisti olarak adlandırılan bir ilaç türü, ACTH seviyelerini ve kortizol üretimini azaltabilir. Pasireotid (deri altına enjeksiyon ile verilir) ayrıca ACTH seviyelerini ve kortizol üretimini de azaltabilir. Mifepriston, kortizolün vücut üzerinde çalışmasını engelleyen başka bir ilaçtır. Böbreküstü bezleri nadiren çıkarılır.