Fıstık Alerjisi: Nedenleri, Semptomları, Teşhis ve Tedavisi

Yer fıstığı alerjisi, vücudunuzda yer fıstığını zararlı maddeler olarak tanımladığı zaman ortaya çıkan bir tepkidir. Yer fıstığı veya yer fıstığı içeren yiyecekler yediğinizde, bağışıklık sisteminiz, vücudunuzdaki enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı savaşan ve ciddi, hatta yaşamı tehdit eden bir yanıta neden olan doğal savunma sistemini devreye sokar.

Fıstık Alerjisine Ne Sebep Olur?

Bağışıklık sisteminiz, histamin de dahil olmak üzere kimyasalları kanınıza aşırı tepki verdiğinde ve salgıladığında alerjik reaksiyon oluşturur. Bu kimyasallar vücutta, deri, göz, burun, solunum yolları, bağırsak sistemi, akciğerler ve kan damarları gibi farklı dokuları etkileyebilir. Fıstıkların neden bazı kişilerde bu savunmayı tetiklediği açık değildir.

Semptomlar Neler?

Fıstık alerjisi belirtileri hafif ila şiddetli arasında değişebilir. Hafif bir reaksiyonunuz varsa, dudaklarınızda veya dilinizde bir ağrısı, burun akıntısı, kaşıntılı gözler ve karıncalanmalar olabilir. Eğer reaksiyonunuz daha da kötüye giderse, sıkı bir boğaz, boğuk ses, hırıltı, öksürme veya mide rahatsızlığı gibi ek belirtiler geliştirebilirsiniz. Semptomlarınız yer fıstığı veya fıstık yedikten sonra birkaç dakika ile birkaç saat arasında başlayabilir.

Yer fıstığına alerjisi olan kişiler anafilaksi adı verilen yaşamı tehdit eden bir reaksiyona sahip olabilirler. Anafilaksi belirtileri nefes alma ve yutma problemlerini içerebilir; kusma ve ishal, baş dönmesi, tehlikeli derecede düşük tansiyon, dudakların, dilin, boğazın ve vücudun diğer bölümlerinin şişmesi ve bilinç kaybı. Tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir. Anafilaksi genellikle birkaç dakika içinde meydana gelir, ancak yer fıstığı veya yer fıstığı ürünlerini yedikten sonra birkaç saate kadar oluşabilir.

Fıstık Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

Yer fıstığı alerjisini teşhis etmek için doktorunuz tıbbi bir öykü ve fizik, muayene ile başlayacaktır. Doktorunuz, herhangi bir ailevi besin alerjisi, özellikle fıstık alerjisi olan kardeşler hakkında sorular soracaktır. Semptomlarınız hakkında ayrıntılı sorular soracaktır, semptomlarınız yemeğinizi yedikten sonra erken başladıysa antihistaminik gibi reçetesiz ilaçlar işe yarayacaktır. Doktorunuz başkalarının da hasta olup olmadığını, yiyeceğin nasıl hazırlandığını ve başka hangi yiyeceklerin yenildiğini soracaktır.

Yiyecek alerjisi veya gıda intoleransı olup olmadığını öğrenmek önemlidir. Doktorunuz, yediğiniz tüm yiyeceklerin ve gıdalara verilen tepkilerin kaydını tutmanızı isteyebilir. Doktorunuz ayrıca, tepkinizin ilaca veya böcek sokmalarına, gıda zehirlenmesine, gıdalardaki tahriş edici maddelere ve ciltte tahriş edici maddelere maruz kalma gibi nedenlerden kaynaklanabileceğini düşünecektir.

Doktorunuz, eleme diyetini, oral bir gıda alerjisi denemesini veya her ikisini denemenizi isteyebilir.

Bir eliminasyon diyetinde, alerjik reaksiyona yol açabilecek yiyecekler yemekten kaçının ve belirtilerinizin gidip gitmediğine bakın. Tekrar yemek yediğinizde semptomlar geri gelirse, doktorunuz gıda alerjinizi doğrulayabilir. Eleme diyeti 2 ila 8 hafta sürebilir.

Oral bir gıda alerjisinde, alerjik reaksiyona neden olabilecek veya olmayabilen çeşitli yiyecekler yersiniz. Doktorunuz bir reaksiyonun meydana gelip gelmediğini görmek için süreci izler. Bu test, bir gıda alerjisini teşhis etmenin en iyi yolu olarak kabul edilir.

Besin alerjisi tanısı konduktan sonra alerjiniz olan besinleri belirlemek için deri testleri veya kan testleri gibi alerji testleri de yapılabilir.

Nasıl Tedavi Edilir?

Yanlışlıkla bir fıstık yerseniz, doktorunuzun talimatlarına uyun. Hafif bir reaksiyonda, belirtilerinizi azaltmak için, sadece antihistamin (örneğin loratadin (Claritin) veya difenhidramin (Benadryl) gibi bir antihistamin almanız gerekebilir. Hafif semptomlar hapşırma veya burun akıntısı, kaşıntılı bir ağız, birkaç kurdeşen veya hafif kaşıntı ile birlikte hafif mide bulantısı veya mide rahatsızlığı olarak görülür.

Daha önce şiddetli bir reaksiyon geçirdiyseniz, doktorunuz muhtemelen epinefrin adı verilen bir ilaç reçete etmiştir. Eğer hafif mide bulantısı ve kaşıntılı bir ağız gibi birden fazla vücut bölgesinde semptomlarınız varsa, acilen tıbbi müdahale için doktora gidiniz.